برنامه یک فیلم یک تجربه کامل با کیفیت عالی

برنامه تلویزیونی یک فیلم یک تجربه

تعداد حلقه : 3 دی وی دی

درجه کيفيت : عالی

تعداد قسمت ها : 13 قسمت

پخش از شبکه جام جم و مستند

برنامه یک فیلم یک تجربه که به مصاحبه با عوامل فیلم ها و مجموعه های ماندگار می پرزدازد.

این مجموعه شامل 13 قسمت می باشد که در مجموعه به فیلم ها و سریالهای زیر پرداخته شده است: لیلی با من است، رنگ خدا، هامون، سرب، کلید، خمره، هزار دستان، شب دهم، میوه ممنوعه.

برای کسانی که پیگیر برنامه های سینمایی تلویزیون هستند، برنامه «یک فیلم، یک تجربه» بخوبی آشناست. یک فیلم یک تجربه مدت هاست که به آرامی و بدون حاشیه در حال پخش است. شاید به نظر بیاید که این مجموعه مشابهت های زیادی با مجموعه های دیگری که به ساخت فیلم ها می پردازند، دارد. اما تفاوت های «یک فیلم، یک تجربه» با مجموعه هایی مانند «شما و سیما» از چند جنبه قابل بررسی است. تفاوت این دو برنامه در دو نکته اساسی است. اول این که یک فیلم یک تجربه معمولا به سراغ فیلم ها و سریال های قدیمی می رود در حالی که «شما و سیما» به برنامه های در دست ساخت می پردازد.

این نگاه تخصصی به فیلم هایی که معمولا چند سال از پخش شان می گذرد باعث شده که جنبه نوستالژیک و خاطره انگیز فیلم ها کل مجموعه را دل انگیزتر و پربارتر کند. مسلما برای مردم جالب است بدانند سریالی که قسمت های مختلف آن را تماشا کرده اند یا فیلمی که روی پرده سینما دیده اند، چطور ساخته شده است. دوم این که «شما و سیما» منحصر به بررسی مجموعه های تلویزیونی است در حالی که «یک فیلم، یک تجربه» علاوه بر تلویزیون، سینما را هم در بر می گیرد. به همین علت است که «یک فیلم، یک تجربه» یک مجموعه مهم برای اهالی سینما و تلویزیون است ولی برنامه هایی مثل «شما و سیما» جنبه تبلیغاتی، اطلاع رسانی و آماده سازی مخاطب برای برنامه های آینده را دارد.

هر قسمت از این برنامه به مراحل ساخت یکی از سریال ها یا فیلم های مهم تاریخ سینمای ایران می پردازد. درست است که این برنامه به صورت یک مجموعه پخش می شود ولی دارای اپیزودهای مستقل است که به صورت مستند ساخته می شوند. شیوه های مستندسازی هر قسمت با توجه به فیلمی که مورد بحث است با دیگر برنامه ها متفاوت است.

در واقع این مجموعه آلبومی از شیوه های مستندسازی در تلویزیون است. چون تیم سازندگان هر کدام از این مستندها متفاوت با بقیه است، هر قسمت جذابیت ویژه خودش را دارد. یعنی ممکن است مستندی که برای یک فیلم یا سریال ساخته می شود خیلی جذاب باشد ولی مستند بعدی ممکن است به خوبی قسمت قبلی نباشد. این تنوع به خاطر این است که برنامه یک توالی مشخص را پیش رو نمی گذارد و همه قسمت ها با یک نگاه ساخته نشده اند. هر کدام از این مستندها به بررسی یک سریال یا فیلم می پردازد. نقطه مشترک بیشتر اپیزودهای این برنامه، گفتگو محور بودن آنهاست. روند هر اپیزود به این صورت است که از عوامل برجسته یک فیلم یا سریال دعوت می شود که در مورد جزئیات فیلم، خاطراتی که از آن دارند و اتفاقاتی که در مورد فیلم جالب توجه است صحبت کند. در این میان صحنه هایی از پشت صحنه و خود فیلم اصلی هم به نمایش در می آید.

بعضی از این قسمت ها که توسط مستندسازان برجسته و حرفه ای ساخته شده، بر اساس ایده های بکر و جذابی طراحی و اجرا شده است. یکی از این ایده ها این است که این برنامه به جای این که مثل برنامه های مشابه به ماجراهای فیلم های در دست ساخت بپردازد، اغلب سراغ سریال ها و فیلم هایی می رود که سال ها پیش ساخته شده اند. معمولا هم این فیلم ها، بزرگ و مهم بودند و همه تاثیرگذار بودن آنها را قبول دارند. مثلا از کارگردان فیلمی که ۱۰ یا ۲۰ سال پیش ساخته شده دعوت می کنند که حالا بعد از گذشت یک یا ۲ دهه جلوی دوربین یک فیلم مستند به لوکیشن ها و محل هایی که فیلم در آنجا ساخته شده برود و در مورد آن صحبت کند.

در این صحبت ها می توان نکات جالبی را پیدا کرد از جمله این که لوکیشن الان نسبت به آن سالی که فیلم در آن ساخته شده چه تغییراتی کرده یا این که دلیل انتخاب آن لوکیشن چه بوده و غیره. به این صورت است که «یک فیلم، یک تجربه» یک نوع تاریخـنگاری و نگاه تخصصی به روند شکل گیری فیلم و جریان های فیلمسازی در سینما و تلویزیون کشورمان است. بازیگران مهم و عوامل تاثیرگذار ساخت فیلم و سریال هم گاهی در کنار کارگردان به بررسی نکاتی از جهات مختلف می پردازند. البته بعضی از اپیزودها بدون حضور بازیگران و کارگردان و با صدای راوی اجرا شد که گاهی خیلی تجربه گرا و مدرن به نظر می رسید. در هر صورت این که سازندگان مجموعه دست به امتحان شیوه های مختلف برای تنوع بخشیدن به کار می زنند قابل تحسین است و همین خصوصیت آنها هم باعث تفاوت شان با سایر مجموعه هاست.

یکی از قسمت هایی که از مجموعه «یک فیلم، یک تجربه» در هفته ای که گذشت پخش شد، نگاهی به سریال «روزگار قریب» بود. «روزگار قریب» یکی از چند سریال برتر بعد از انقلاب است. با این که «روزگار قریب» در محدوده تلویزیون ساخته شد ولی آنقدر مولفه های سینمایی داشت که می شود آن را یک فیلم سینمایی طولانی و چند اپیزودی در نظر گرفت. زیرا این فیلم از نظر استانداردهای فنی، سطح کیفی و کیفیت ساختاری و محتوایی هیچ دست کمی از بهترین فیلم های سینمایی نداشت.

«روزگار قریب» به خاطر پشتیبانی کیانوش عیاری از همکاری بسیاری از عوامل پشت صحنه و بازیگران سینما برخوردار بود. مهم ترین این مجموعه بازیگران، مهدی هاشمی بود که به خاطر مشغول بودن در این سریال حدود ۵ سال از سینما دور بود. بعد از این شاهکار کیانوش عیاری بود که استانداردهای سریال سازی در تلویزیون ارتقا پیدا کرد. «روزگار قریب» نشان داد که تلویزیون می تواند بستری باشد برای این که یک فیلمساز سینمایی حرف هایی که در سینما به خاطر موجز بودن آن مدیوم قادر به بیانش نیست را با خیال راحت تر، وقت بیشتر، بودجه بیشتر و امکانات گسترده تر بیان کند. در واقع کیانوش عیاری نشان داد که نه تنها شأن تلویزیون از سینما کمتر نیست بلکه می تواند امکاناتی فراتر از امکانات سینما را در اختیار فیلمساز قرار دهد.

اساس و محور این قسمت از مستند «یک فیلم، یک تجربه» گفتگوی کیانوش عیاری که «روزگار قریب» چکیده افکار، ایده های سینمایی، تجربیات و ذهنیت و نگاهش به تلویزیون است، با امید روحانی که یک منتقد سرشناس می باشد. لابه لای صحبت های عیاری با امید روحانی، صحنه هایی از فیلم و پشت صحنه نشان داده می شود و با بازیگران و برخی از عوامل فنی هم مصاحبه می شود. صحبت های بازیگران شامل احساسی که نسبت به سریال داشتند، تجربه ای که سریال برای آنها داشته و مسائلی از این دست است.

این برنامه به سادگی موفق شده این مطلب را به بیننده منتقل کند که کیانوش عیاری چقدر در مورد جزئیات یک دیالوگ، یک شرح صحنه کوتاه و یک حالت دوربین حساسیت به خرج داده است. جزئیاتی که خیلی از کارگردان های دیگر به خصوص در تلویزیون ساده از کنار آنها می گذرند. نکات دیگری هم بود که در این برنامه به آنها پرداخته شده بود. مثلا قدرت کیانوش عیاری در کار با هنروران و حساسیت او در مورد چینش تعداد زیاد هنروران در یک قاب را دیدیم. همین طور از هنرمند محجوب و مهجور، حسین پناهی که یکی از بهترین بازی هایش را در این سریال به نمایش گذاشته بود به نیکی یاد شد.

ساختار این قسمت از مجموعه بسیار قاعده مند است و هیچ گونه تجربه گرایی یا رفتار مدرن ویژه ای در آن دیده نمی شود. زیرا سازندگان «یک فیلم، یک تجربه» می دانند که وقتی با شخصیتی مانند عیاری روبه رو هستند که سرشار از حرف های شنیدنی است و در مورد سریالی مانند «روزگار قریب» که اهمیتش واضح است مستند می سازند، بهترین کار این است که قالبی ساده انتخاب کنند تا توجه و تمرکز بیننده بر خود فیلم و حرف هایی که زده می شود تنظیم شود. لازم نیست که در چنین موردی با ساختن کلیپ و تدوین شلوغ کار ویژه ای انجام شود. در نتیجه این ساختار ساده می توان نشاندهنده هوش و ذکاوت سازندگان این برنامه باشد و در نتیجه برای آنها یک امتیاز محسوب شود. به نظر می رسد که هدف «یک فیلم، یک تجربه» این است که یک تجربه موفق را به فیلمسازان جوان و علاقه مندان جدی تر سینما منتقل کند که در این امر کاملا موفق عمل کرده است